De Burgerbegroting is een project van district Antwerpen. Elk jaar beslist het districtsbestuur over 90% van het districtsbudget, de inwoners van district Antwerpen mogen via de Burgerbegroting beslissen over de andere 10%. Zo bepalen ze mee de prioriteiten van het beleid en welke projecten in uitvoering gaan, binnen de bevoegdheden van het district.
De Burgerbegroting steunt op volgende basisprincipes:
Het traject van de Burgerbegroting loopt over een periode van twee jaar en omvat verschillende stappen.
Per stap worden de concrete richtlijnen en data telkens door het districtscollege vastgelegd en ter kennisname voorgelegd aan de districtsraad.
Elk inspraakmoment start met een heldere laagdrempelige uitleg over bijvoorbeeld het district, de begroting, de bevoegdheden en de Burgerbegroting. Met aantrekkelijke methodieken stimuleert de Burgerbegroting de uitwisseling van ideeën en meningen. Zo groeit een gedeelde beslissing waarin alle deelnemers zich kunnen vinden.
De Burgerbegroting is een experiment in deliberatieve democratie. We brengen mensen samen om in groepsgesprekken beslissingen te nemen – dit kan zowel fysiek zijn, als in online vergaderingen. Daarnaast bieden we elke stap ook individueel online aan: Bewoners kunnen op hun eentje vanuit de zetel hun keuzes doorgeven. Dit is bedoeld als laagdrempelige kennismaking en om een bredere groep aan geïnteresseerden de kans te geven mee te doen. De individuele stemmen tellen minder zwaar door dan de deliberatieve momenten, omdat dialoog en ontmoeting centraal staan.
Iedereen die in district Antwerpen gedomicilieerd is en minstens 13 jaar bij startdatum van een stap, kan mee beslissen over thema’s, budget en projecten. Omdat goede ideeën van overal kunnen komen, gelden deze voorwaarden niet bij het indienen van ideeën.
De bewoners kiezen samen prioritaire thema’s uit een lijst die alle bevoegdheden van het district omvat. Een duidelijke lijst is beschikbaar op de website van de Burgerbegroting.
De bewoners verdelen samen het beschikbare budget over de gekozen thema’s. Hoe meer budget wordt ingezet op een thema, hoe meer er binnen dat thema gerealiseerd kan worden.
Zowel natuurlijk personen, feitelijke verenigingen, als erkende vzw’s mogen ideeën indienen voor de Burgerbegroting. Vzw’s moeten erkend zijn op het moment van de aanvraag. Feitelijke verenigingen moeten een bankrekening op naam van de vereniging hebben.
Je hoeft niet in district Antwerpen te wonen. Goede ideeën kunnen van overal komen.
Organisaties en personen kunnen uitgesloten worden, bijvoorbeeld omwille van openstaande schulden bij stad of district, of op basis van herhaalde negatieve ervaringen in voorgaande jaren, … Het districtscollege beslist hierover.
Ideeën worden ingediend via de website van de Burgerbegroting (www.burgerbegroting.be). De deadline wordt er tijdig gecommuniceerd. Mensen die hulp nodig hebben kunnen ondersteuning krijgen bij het indienen. De richtlijnen om ideeën in te dienen staan online en worden tijdig gecommuniceerd.
Ingediende projecten worden beoordeeld en bijgewerkt met als doel om zo veel mogelijk goede projecten te krijgen op de stemming: duidelijk geformuleerd, binnen de gekozen thema’s, met een helder doel en een transparant budget. De Burgerbegroting ondersteunt indieners om samen tot een definitief voorstel te komen.
Een eerste administratieve controle checkt de ontvankelijkheid van de voorstellen op basis van volgende algemene voorwaarden:
Tijdens een tweede stap worden alle projecten in detail bekeken, samen met thematische experten, om de voorstellen inhoudelijk en financieel te verbeteren en versterken. Er wordt gekeken naar de:
In dialoog met de indiener kan een project dan ook inhoudelijk worden bijgestuurd of van thema veranderen, kan het budget aangepast worden of het project geschrapt, of kan samenwerking tussen projecten gestimuleerd worden. Het districtscollege van Antwerpen beslist uiteindelijk of een project past binnen de richtlijnen.
Het district communiceert algemeen naar haar inwoners over hoe men zich kan informeren over de projecten en hoe er gestemd kan worden.
Deelnemers kunnen alleen in eigen naam stemmen. Ze mogen enkel iemand helpen stemmen in aanwezigheid van die persoon. Rijksregisternummers of codes opvragen om te stemmen voor anderen is verboden. Stemmen afkopen in ruil voor voordelen mag niet. Projectindieners die moedwillig deze regels met de voeten treden kunnen uitgesloten worden.
Na het afsluiten van de stemperiode stelt de Burgerbegroting een rangschikking op van meest populair tot minder populair. De voorstellen worden uitgevoerd in volgorde van populariteit en tot er niet langer voldoende budget beschikbaar is om één van de lager gerangschikte voorstellen uit te voeren.
Indien er onvoldoende budget over is om het volgende voorstel te realiseren, wordt dit restbudget overgedragen naar een door de bewoners gekozen thema voor restbudgetten. Hiermee voert het district zelf investeringsprojecten uit binnen dat thema of laat het district projecten uitvoeren.
De klankbordgroep is een groep van geïnteresseerde en betrokken bewoners, verenigingen en academici. Zij denken enkele keren per jaar mee na over de uitdagingen van de Burgerbegroting: evaluatie van de voorbije stappen, verbeteringen aan het proces of belangrijke keuzes. Hun advies is niet bindend.
Iedereen mag leden voordragen voor de klankbordgroep. Team Participatie maakt een selectie uit de voorstellen en bewaakt de neutraliteit van de samenstelling zodat er voldoende betrokkenheid en variatie aanwezig is (waar van meningen, vertegenwoordiging uit de wijken, verschillende leeftijdsgroepen, interessegebieden en expertise, …).
Uitgezonderd de verantwoordelijke districtsschepen, kunnen andere districts- of stedelijke mandatarissen geen deel uitmaken van de klankbordgroep.
Waar het districtsbestuur beslist over 90% van het districtsbudget, mogen de bewoners dus over de andere 10% beslissen. Raads- en collegeleden spreken zich bijgevolg niet uit over de keuzes binnen de Burgerbegroting. Dat impliceert dat ze geen projecten mogen indienen, niet mee mogen stemmen of oproepen om specifieke projecten te steunen. Dit geldt zowel voor districtsmandatarissen als stedelijke mandatarissen.
College- en raadsleden van district Antwerpen zijn belangrijke ambassadeurs van de Burgerbegroting. Hun betrokkenheid is cruciaal om bewoners te informeren over de mogelijkheden en om knelpunten te signaleren. Ze kunnen in het algemeen mensen warm maken om deel te nemen aan de verschillende stappen.
Medewerkers van district Antwerpen of stad Antwerpen mogen als bewoner deelnemen aan participatiemomenten van de Burgerbegroting. Zij mogen ook ideeën indienen, zowel om zelf uit te voeren als voor uitvoering door het district. Om belangenvermenging te voorkomen zullen zij niet adviseren over ideeën waarbij ze nauw betrokken zijn (via bijvoorbeeld familie, vrienden, buren of organisaties).